Forum Aktywnych Kobiet w Katowicach w dn. 9 listopada było kolejną świetną okazją do przedyskutowania wyników badań zawartych w publikacji „Śląsk kobiet: tradycja, aktywność, ekologia” – tym razem z udziałem śląskich aktywistek różnych pokoleń, w ramach uroczystości stulecia uzyskania praw wyborczych kobiet.
Forum Aktywnych Kobiet to zawsze wydarzenia, które służą intensywnym rozmowom i sieciowaniu wokół tematu wzmacniania kobiet i włączania ich w życie publiczne. Wzajemne poznanie się uczestniczek, integracja i wymiana kontaktów inspirują do dalszych, wspólnych działań. I tym razem tego nie zabrakło, była to bardzo ciekawa, międzypokoleniowa dyskusja na temat aktywności kobiet oraz śląskiej tradycji i ekologii.
Spotkanie zaczynało się krótkim przedstawieniem głównych wyników badań społecznych, które zespół Instytutu Socjologii Collegium Civitas w ramach współpracy z Fundacją Heinricha Bölla w Warszawie w ostatnich dwóch latach realizował w konurbacji Górnośląskiej. Celem badania było wzmocnienie podmiotowości kobiet w procesach transformacyjnych oraz zwiększenie wiedzy i kompetencji w zakresie zrównoważonego rozwoju, ze szczególnym uwzględnieniem jakości życia, potencjału podmiotowości obywatelskiej i świadomości ekologicznej (pierwsza publiczna prezentacja odbywała się na tegorocznym Kongresie Kobiet w Łodzi. Relacja tutaj.
Publikacja opowiada o kobietach na Śląsku, o przemianach ich sposobów myślenia, działania i życia w regionie, którego intensywny rozwój przez dwa stulecia napędzał przemysł ciężki, hutniczy i wydobywczy. Mówi o zmianach społeczno-kulturowych, polityczno-obywatelskich i ekonomiczno-zawodowych zachodzących tu i teraz w życiu mieszkanek Górnego Śląska – o tym, jak je widzą, jak ich doświadczają, jak je czynią. O ich tożsamościach, aktywnościach, rodzinach, ich spojrzeniu na środowisko, ekologię i energetykę.
Zajmującą dyskusję z różnorodną publicznością, przekształconą w drugiej części spotkania w partycypacyjne warsztaty typu World Cafe, zainicjowały prelekcje zaproszonych panelistek, wśród nich: Bernadetty Grobelny (Stowarzyszenie Przestrzeń Zmiany - wcześniej SPINKA/Śląska Akademia Liderek), Ewy Piaskowskiej (Stowarzyszenie Aktywni Silesia, Górnośląska Szkoła Handlowa) i Magdaleny Koc (Ustroński Alarm Smogowy). Mowa była o micie Ślązaczki i roli tradycyjnego wychowania w regionie, dało o sobie znać także poczucie niesprawiedliwości wobec dotychczasowego spychania na margines znaczenia i roli kobiet w budowie polskiej państwowości i społeczeństwa. Tym bardziej podkreślano uznanie za ogromny dorobek kobiet współczesnych, które jak Marta Dzido (współreżyserka filmu pt;"Siłaczki" - zobacz trailer) czy Małgorzta Tkacz-Janik działają dziś na rzecz upamiętania polskich bohaterek niepodległości.
Rozmowa z publicznością przeszła także na inne, aktualne tematy związane z ekologią, których na Śląsku choćby ze względu na poważne zanieczyszczenie powietrza nie brak. Starsze uczestniczki spotkania zwracały uwagę na poważny w Polsce problem ubóstwa energetycznego wśród seniorów i (nawet bardziej) seniorek mieszkających w dużych, starych kamienicach. Za to młode aktywistki podawały przykłady z własnego otoczenia, które pokazują nieprawidłowe rozumienie dążenia do „oszczędności” - drogie samochody przed nowymi domami, w których pali się niestety starymi, zanieczyszczajacymi środowisko piecami. Kluczową rolę w dyskusji nad jakością powietrza grały młode matki, wypowiadające się na temat zagrożenia dla zdrowia swoich dzieci. Wyraźnie rośnie ich aktywność m.in. w Lokalnych Alarmach Smogowych, ale także w ramach własnych projektów artystycznych, takich jak: Matka Polka na Wyrębie czy Siostry Rzeki. Choć w przypadku aktywności obywatelskiej poza wielkimi miastami do tej pory raczej bały się o swój wizerunek i zdobyty kapitał społeczny, to w życiu prywatnym udało im się swoją działalnością pokazać, zarówno bliskim jak i lokalnemu otoczeniu, że zaangażowanie społeczne ma sens i buduje szacunek dla kobiet jako obywatelek. Biorąc pod uwagę fakt, jak trudno przebić się w dyskursie publicznym z komunikatami proekologicznymi, to właśnie kobiety mogłyby w najbliższej przyszłości odegrać tu bardzo istotną rolę. Umieją bowiem rozmawiać w rodzinie, w lokalnych społecznościach i przekonywać do swoich racji.
Podsumowanie badań i impresje z Forum Aktywnych Kobiet w Katowicach:
Śląsk kobiet: TRADYCJA, AKTYWNOŚĆ, EKOLOGIA - Forum aktywnych Kobiet - Collegium Civitas
Watch on YouTube
Te i inne kwestie będą także przedmiotem dyskusji z udziałem młodych aktywistek z kilku śląskich Lokalnych Alarmów Smogowych podczas kolejnej prezentacji badań w dn. 3 grudnia, tym razem w ramach społecznego programu towarzyszącego globalnej konferencji klimatycznej COP24 w Katowicach. Więcej o wydarzeniu tutaj.
Galeria zdjęć:
